Soru ve Cevaplarla Adet |
|
Adet (Hayız) Nedir? |
|
Kadının
rahiminden belli günlerde kan gelmesi, doğum veya hastalık söz
konusu olmaksızın, belli yaşlardaki kadının rahminden belli günlerde
gelen
kanı ifade eden bir fıkıh terimidir.
Âdet
görme,
yani hayız, kadını erkekten ayıran özelliklerden birisidir.
O, anormal ve çirkin bir olay değil, normal ve kadının yaratılışının
gereği
olan doğal bir olaydır.
İslâm'ın çıkış sırasında câhiliye devri
Arapları
âdetli kadına arkadan, Hıristiyanlar önden ilişkide bulunurlardı.
Yahudiler
ve Mecusîler ise, böyle bir kadından uzak durular, hatta temizlendikten
sonra da bir hafta süreyle onlarla bir arada kalmazlar, birlikte yiyip,
içmezlerdi.
|
Adet
Günü Nasıl
Kararlaştırılır? |
|
Hanımlardan bazıları
intizamlı adet görür. Adet günlerinin sayısı bellidir. İlk kan
görmede bu günler kararlaşmamış olabilir. Ancak bundan sonra vaki
olabilecek değişiklikle adet günleri değişmiş olur. Mesela ilk
defa beş gün görmüşken, sonra iki defa yedişer gün görürse, bunun
adeti yedi gün olur. Eğer ilk defa yedi gün görüp de ondan sonra
iki defa beş güne düşerse, adet beş olarak kararlaşır. Daima
adeti değişenler, ihtiyat tarafını tutarak amel ederler. En yükseğini
alırlar.
|
Adet
Günü
Değişenler Ne Yapmalı? |
|
Daima adet günleri
değişenler,
ihtiyat
tarafını tutarak
amel ederler. bir ayda yedi, diğer ayda sekiz gün adet gören,
sekizinci gün oldu mu yıkanır ve namazlarını kılar, ramazan
ayında ise orucunu tutar. Çünkü sekizinci gündeki kanın, adet üstü
fazla kan olması ihtimali vardır. Fakat sekizinci gün çıkmadıkça
cinsi münasebet kurulamaz. Ayrıca on güne kadar devam edecek
kanlar hayız sayılır.
|
Adet
halini geciktirmek için ilaç kullanmak caizmi?
|
|
Adet
kanama,
yaradılışın gereği tabii bir durum olduğuna göre, bırakalım da Allah'ın
yaratmış olduğu tabii seyri içinde devam etsin. Eğer bu
adet
geciktirici ilaçlar sağlık açısından zararsız ise, kendilerine
zarar
vermiyor, adet düzenini değiştirmiyorsa, bazı özel durumlarda
kullanılabilinir.
Bu ilaçların zararlı olup olmadığı konusunda uzman bir doktora
danışmak
gerekir.
|
Adet hâlinin kocadan gizlenmesi günah mıdır? |
|
Evet, günahtır.
Kadın, ay hâlini kocası sorunca, bildirmezse, büyük günah olur.
Peygamber efendimiz, (Adet hâlinin başladığını ve bittiğini kocasından
saklayan kadın melundur) buyurdu. (Cevhere)
Demek ki, ay hâlini
gizlemek veya bittiği halde devam ediyor diyerek, kocasını kandırmak
günahtır. Çünkü Allahü teâlâ, ay hâlinde kadına yaklaşmayı
yasaklamıştır.
Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Ay hâlinde olan kadına, temizleninceye kadar yaklaşmayın.) [Bakara,
222]
|
Adet Halinde Kan
Gelmeyen Günler |
|
Adetin başlaması
ile görülen kan, daha sonra
bir müddet kesilir, sonra yine
görülür. Görülmeyen günlerde adetli kabul edilir.
İki
kan arasına giren temizliğin adet sayılması için, bunun temizlik
müddetinde
değil, adet müdddetinde gelmesidir.
|
Adet
Kanaması |
|
Âdet
kanaması; rahmin en iç tabakası olan endometriumun 27-28 gün süreyle,
hormonların etkisi altında gelişip, dördüncü hafta sonunda hormonların
kandan çekilmesiyle, bu gelişen tabakanın bozulup dökülmesi olayıdır.
Âdet
kanı, genellikle kadını hamile olmadığının belirtisidir.
Âdet kanının
içinde
bol miktarda doku artığı vardır. Akyuvarlar bakımından oldukça
zengindir.
Âdet kanında pıhtılaşma olmaz. İçinde bir takım enzim ve kimyasal
maddelerin
miktarı artmıştır.
Genel olarak 3-5 gün devam eder, 28 gün arayla
yenilenir.
Akan kan yaklaşık 100 gram kadardır. Bu sulu kana; üreme yollarındaki
akıntılar,
bu yolun iç zarlarının döküntüleri ve yabancı mikroplar karıştığı için
ağır bir koku verir. Bu yüzden kadının özellikle âdet günlerinde
temizliğine
dikkat etmesi gereklidir.
|
Adet
kanı tam kesilmeden alınan boy abdesti
|
|
Bir
hanım adet veya lohusalık kanları tam kesilmeden abdest veya boy
abdesti
alırsa bu geçerli olmaz.
Adet ve nifas olan kadınların abdest almaları müstehap değildir.
Çünkü
bunların
abdestsizlik durumlarına abdestin bir tesiri yoktur.
Kadının adeti kesildimi cünup gibi olur.
|
Adet
sayılmayan kanlar |
|
-Adet
görecek çağa gelmemiş kız çocuklarında görülen kan
-Adet
halinin en az müddeti olan üç günden az gelen kan
-Adet
halinin en çok müddeti olan on günden sonra gelen kan
-Hamilelik
esnasında gelen kan
-Adetten
kesimiş yaşlı kadından gelen kan
|
Adet Süresi |
|
Hanefilere
göre, hayızın en kısa süresi üç gün üç gecedir. Bundan azı
özür kanı sayılır. "Ortası beş gün, en uzun sûresi ise on gün on
gecedir.
On günü geçen kanamalar özür sayılır. Dayandıkları delil şu hadistir:
"Bekâr
veya dul kadın için en kısa hayız süresi üç gün, en uzun süresi ise on
gündür"
Şâfiî ve Hanbelilere
göre, en
kısa süre bir gün, bir gece, en uzun süresi ise, altı veya yedi gündür.
Mâlikiler, en az süre
için
bir sınır belirlemezken, en uzun süreyi
kadının
durumuna göre otuz güne kadar çıkarırlar .
|
Adetli Kadının Kestiği Yenilir
mi? |
|
Helal
olması için
hayvanı
erkeğin kesmesi şart değildir. Hayvan kesmesini bilen kadınlarda
kesebilirler.
Hatta adet veya lohusa durumunda olan kadınlar bile kesebilir,
kestikleri
yenir.
|
Adetli
Kadın Kur'ana Bakabilir mi? |
|
Adet
ve Lohusa durumunda veya cünup olan
bir kimse okumadan,
hecelemeden
Kur'an-ı Kerime yalnız bakabilir, bu mekruh değildir.
Kuran-ı Kerim yüklü cep telefonu gibi cihazlar Mushaf hükmünde olmadığı
için abdestsiz veya hayız-nifas halinde tutulabilir, ele alınabilir.
|
Adetli Kadın Kur'an
Dinliyebilir mi? |
|
Adetli
veya lohusa durumunda bulunan bir kadın, Kur'an-ı Kerimi tutmadan,
okunan
Kur'an'ı okuyarak takip etmeden, hecelemeden yalnız dinlemesi
caizdir. Bu
durumun sevap derecesini ancak Allah bilir.
Özel günlerinde olan bir kadın bu haliyle Kuran-ı Kerim dinleyebilir.
Fakat Kuran-ı Kerim’i ezberinden de olsa okuyamaz ve eline alamaz.
|
Adetli Kadın
Dua Ayetlerini Okuyabilir mi?
|
|
Bu durumdaki kadınlar, dua ayetlerini dua maksadı
ile okuyabilirler. Cenab-ı Hakk'ı zikredebilirler, Tesbih edebilirler.
O'na hamd ve şükürde bulunabilirler. Besmeleyi okuyabilirler. Selef-i
salihinden rivayet edilen duaları okuyabilirler. Çünkü dinimiz, inanmış
bir kimsenin hiçbir zaman gönül gafleti içinde kalmasına razı değildir.
İnsanın kalbi, her hâl ü kârda ALLAH Teâlâ’yı zikretmeli ve bu yoldan
ruhuna gıda vermelidir. Esasen insan, buna her an muhtaçtır. Zikirsiz,
duasız bir kalp, sudan çıkmış balığa benzer. Sahabe-i kiram, tabiin ve
onlardan sonra gelen fukahanın ekseriyeti bu görüştedir.
|
Adetli
Kadın Kur'an Meali Okuyabilir mi? |
|
Bu
durumdaki bir kadın, Kur'an'a ve ayet yazılı bir şeye el süremez.
Arapça
dışında Farsça, Türkçe gibi bir dile yazılmış olan Kur'an mealini,
tutmak
haramdır. Onda Kur'an ahkamı yazılı olduğundan Kur'an hükmündedir. Eğer
içinde ayet bulunmuyorsa Türkçe kitap okumalarında bir mahzur
yoktur.
Eğer kadın adet durumunu öğrenmek istiyorsa zarureten fıkıh kitaplarına
da bakabilir.
|
Adetli Kadın Secde Ayeti Duyarsa |
|
Adet
veya lohusa durumunda olan bir kadın, namaz kılmakla mükellef olmadığı
için secde kendisine vacip değildir. Cünup olan için bu böyle değildir.
Cünup olan kimse, kadın olsun erkek olsun eğer secde ayetini duyarsa
tilavet
secdesi vacip olur. Temizlendikten sonra bu secdeyi yerine
getirmeleri
gerekir.
|
Adetli Kadın
Namaz Vaktinde Ne Yapar? |
|
Ülemâ:
" Hayızlı kadının her namaz vakti için abdest alarak namaz yerinde o
namazı kılacak kadar oturması, adetini unutmamak için tesbih ve tehlil
(Lâ
ilâhe illâllâh)
ile meşgul olması müstehabdır." demişlerdir. Bir
rivayette: "bu kadına evvelce kıldığı namazların en güzelinin
sevabı verilir." buyurulmuştur.
|
Adetli Olan
Kur'an
Öğretmeni Olan Hanımsa |
|
Kadın
Kur'an öğreticisi, hayız halinde, çocuklara kelime kelime öğretir ve
kelimelerin arasını keser.
Hece hece Kur'an öğretmesinde de kerahet
yoktur.
|
Adetli Kadın Mübarek Gecelerde Ne
Yapar? |
|
Kadınların
namazsızlık halleri eğer Ramazan, kadir gecesi, bayram, kandil gibi
şerefli ve kıymetli, müminlerin günahlarının bağışlanacağı ve
derecelerinin yükseleceği mübarek vakit ve zamanlara rastlıyacak
olursa, o mümin ve müslüman kadınların kalblerindeki niyetlerine göre
"Her
kişiye,
muhakkakniyetinin hakkı verilir" hadis-i şerfleri
gereğince, o hayırlı günleri ve geceleri ibadetle geçirmek niyetinde
idiyseler, şüphesiz ki, o mübarek ve güzel günlerin ve gecelerin rahmet
ve bereketlerinden nasiplerini hem de eksiksiz olarak alacaklardır.
Çünkü kadınların bu namazsızlık halleri, ellerinde olmayan bir özür
kabilinden olduğu ve kendi istekleriyle olmadığı için mahrum
olmalarını gerektirmez. Niyet, söz ve amelden hayırlıdır; çünkü
söz ve amele gösteriş karışabilir, fakat niyete hiçbir şey
karışamaz.
|
Adetli Uyuyup Temiz Kalkan
Kadının Durumu |
|
Kadın
adetli olarak uyur da namaz vakti çıktıktan sonra temizlenmiş olarak
uyanırsa,
uyuyarak bıraktığı o namazı kaza etmesi gerekir. Zira uyuduğu andan
itibaren
temiz olduğu kabul edilir. Bu durumda o namazı kaza etmek
gerekir.
|
Temiz Uyuyup
Adetli Kalkan Kadının Durumu |
|
Temiz
uyuyup adetli kalkan kadının, ıslaklığı da kan renginde olursa, kanı
gördüğü
anda itibaren adetlidir. Bu durumda gece yatsı namazını kılmamışsa,
kaza
etmesi gerekir.
|
Kaynaklar
1)
Büyük Kadın İlmihali,
Rauf PEHLİVAN, Gonca Yayınevi, 1993
2) İzahlı
Kadın
İlmihali,
Asım Uysal, Mürşide
Uysal, Uysal
Yayınevi, 2001, 11.Baskı
3) En
Geniş İslam İlmihali, Ali
Fikri
Yavuz, Çile Yayınları, 1977
4) Kadın İlmihali, M.Cemal Öğüt,1971,
Bahar
Yayınları, 9.Baskı
5) Hayız,
Hamdi Döndüren,
Şamil İslam Ansiklopedisi
6) Dini Meseleler, Mehmet Talu
|